شاپور بختیار و «زن، زندگی، آزادی» - سخنان آذر خونانی اکبری به مناسبت سی و سومین سال قتل دکتر شاپور بختیار بر مزار او در مونپارناس پاریس

 

 با گرامیداشت یاد دکتر شاپور بختیار و سروش کتیبه را در سی و سومین سالروز قتل آنها به دستور علی خامنه ای  و آمران جمهوری اسلامی.

 

امروز اگر بخواهیم به ریشه های انقلاب زن زندگی آزادی نگاهی داشته باشیم می بایستی این ریشه را در پشتیبانی زنان آزاده از دکتر شاپور بختیار در بحبوحه انقلاب 1357 جستجو کرد.  زنان و مردان شجاعی که در برابر خشونتی که پایه و اساس جمهوری فاشیست مذهبی را نشان می داد نه گفتند و از نخست وزیری دکتر بختیار پشتیانی کردند.  در این میان ، صدای بانو مهشید امیر شاهی صدایی رسا در حمایت از دولت دکتر بختیار و نه گفتن به استبداد مذهبی بود.  امروزه این صدای جوانان و زنان شجاع ایران چون نسرین ستوده و نرگس محمدی است که به خشونت و استبداد مذهبی با شجاعت نه می گویند.

 

انقلاب «زن، زندگی، آزادی» که با مرگ جانسوز مهسا امینی شعله ور شد، همان چشم اندازی است که پایه حکومت 37 روزه دولت دکتر بختیار بود.  حکومتی که ستون فقراتش حرمت انسانی ، یعنی حرمت به زن ، حرمت به زندگی و حرمت به آزادی را تشکیل می داد.  و این نگرش دکتر بختیار به حرمت گذاری به انسان و انسانیت بود که به برابری زن و مرد اعتقاد عمیق داشت و از این جهت او را محبوب زنان کرده بود.  اعتقاد محکم او به زندگی و آزادی بود که در تمامی دوران حکومتش فارغ از تمامی مخالفت ها با نخست وزیریش، هیچ کس به خاطر ابراز مخالفت با او به زندان نرفت و زندانیان سیاسی آزاد شدند.  

زندگی دکتر بختیار بسیار جالب و توام با حوادث جهانی بود.  در خانواده ای بزرگ شد و رشد ذهنی کرد که هم خانواده پدری و هم مادری در جنبش مشروطه نقش اساسی داشته اند.  شاید شجاعت دکتر بختیار از همین پیشینه مبارزات خانواده در جنبش مشروطیت  مایه میگرفت. 

شجاعت دکتر بختیار در مقابله با فاشیسم مذهبی وانقلابیون اسلامگرا و هشدار و گفتارش در مقابل طوفانی از هیجان و نیندیشیدن به عواقب انقلاب اسلامی، یادآور شجاعت جوانان ایران در انقلاب «زن، زندگی، آزادی» است که تماما در مقابل خشونت حکومت مذهبی و فاشیسم ایران مبارزه و مقابله کرده و می کنند .  شجاعت ، یکی از مهمترین عوامل مبارزه است.  نیکا شاکرمی در مبارزه و شجاعتش با حکومت فاشیسم اسلامی،  مدل یکی از هزاران جوان شجاع ایرانی دیگر مانند سپیده رشنو است که قربانی این رژیم ضد انسانی بوده اند.

 

رضا دانشور می گفت که «خانواده خاندانی بختیار اصرار عجیبی داشتند که بچه هایشان تحصیلات خارجی داشته باشند و به این امر اهمیت می دادند.» دکتر بختیار در دوران تحصیلاتش در خارج از ایران درگیر با حوادث و تجارب بین المللی شد که از او انسانی ایرانی و جهانی ساخت.  دکتر شاپور بختیار از نوجوانی و تا کشته شدنش بوسیله جهموری اسلامی در راه آزادی ، دموکراسی ، مدرنیت و جهانی شدن ایران تلاش و مبارزه کرد. او جهانی شدن و مدرنیت ایران را جدا از دموکراسی نمیدانست.  

 

اگر بخواهیم شخصیت جهانی دکتر بختیار و صفات شجاعت و وفاداری او را که همیشه و حتی تا لحظه مرگ عکس رهبر خود، یعنی دکتر  مصدق را در پشت سرش داشت، توام با اعتقادش به دموکراسی و اجرای آن در دوران 37 روزه دولتش را بررسی کنیم، دکتر بختیار را می توان بدون هیچ گونه شکی مدل رهبری آینده برای نسل جوان ایران و رسیدن به خواسته های انقلاب «زن، زندگی، آزادی» دانست. آخرین رهبر آزاده پیش از انقلاب که آینده ای امیدوار کننده را برای جوانان براساس دموکراسی، آزادی، جدایی دین از دولت و تکیه به قانون ترسیم میکند.

   

اعتقاد دکتر بختیار به آزادی و مبارزه با فاشیسم، چه درمبارزات جوانیش  با فاشیسم هیتلر و فرانکو در دوران جنگ جهانی دوم  و چه سالها بعد در مبارزه شجانه اش با خمینی و فاشیسم مذهبی در دوران انقلاب در ایران، او را در اذهان جوانان امروز به عنوان مدل رهبری  ایده آل که به وضوح ضد فاشیسم مذهبی ولی مدرن ، امید بخش ، انسانی و جهانی است، نزدیک می کند.  مدل رهبری که در پناه آن انسان سیاسی نه در خطر اعدام است و نه  در بند زندان.  مدل رهبری که در آن ، نگهداری حرمت انسان ، آزادی ، برابری جنسی ، امید و انتخاب، پایه و اساس آن است.

 

دکتر بختیار مینویسد که «آنچه مرا، بیش از خطر روزمره مرگ، زجر می داد علم به این بود که عده ای هنوز دچار اوهام خویشند چنانکه گالیله گفته است "برای اینکه زمین کار خود رابکند، وقت لازم است ولی در این فاصله چه خسارت ها که به بار نخواهد آمد!" کسانی که مرا در تنگنا گذاشته بودند تصور می کردند، من اهریمنی هستم و این امام است که از ایران بهشتی خواهد ساخت.  بعد فهمیدند که این شخص، موجودی جاه طلب و خبیث و آدم کشی حرفه ای است.  کاش این واقعیت را زودتر در می یافتند!  من می کوشیدم به سمت روشنایی بروم، در حالیکه ایران به قعر ظلمت فرو می رفت، می خواستم در جهت نظم و قانون قدم بردارم، در حالیکه هرج و مرج بر  ملک مسلط می شد.  من خلاف جریان شنا می کردم:  موقعیتی مشکل و کاری سخت خسته کننده.»

 

ویدا حاجبی نویسنده و چهره برجسته چپ می نویسد که «برنامه فوری دولت بختیار در 17 ماده با تاکید بر "تامین آزادی فردی، آزادی عقیده، آزادی بیان و آزادی قلم" با هدف انتقال مسالمت آمیز دیکتاتوری شاه به یک دولت "سوسیال دموکرات" در زمان پیش از انقلاب، توجه لازم را برای انقلابیون و مذهبیون نداشت.» در جایی دیگر، حاجبی می نویسد که «هرچه بود، با گذشت سی سال [و اکنون چهل و پنج سال]  از انقلاب هنوز مردم ایران به رغم همه تلاش ها و جانفشانی ها و شکنجه و اعدام نتوانسته اند حتی به یک ماده از آن برنامه «کوتاه مدت و فوری بختیار دست یابند.»  (نگاه کنید به کتاب تجربه دولت بختیاردر انقلاب بهمن 1357- ص 254.)

 

بختیار با سوابق سیاسی و تجارب بین المللی بخوبی میدانست که بخت پیروزی در نخست وزیریش بسیار کم است.  او با شجاعت بی نظیرش، نخست وزیری را پذیرفت تا امروز تنها صدای رسا ماندگار در نفی    جمهوری فاشیسم اسلامی و مدلی برای حکومتی ایده آل برمبنای آزادی و دموکراسی ، مدرنیته و همسویی با جهان امروز برای جوانان ایران در آینده باشد.  این مدل حکومتی و مشعل آزادی و ضد حکومت فاشیسم اسلامی دکتر بختیار،  با کشتن او در سی و سه سال پیش به دستور علی خامنه ای و عاملان جمهوری اسلامی، خاموش نشده است. بلکه به عنوان یک مدل رهبری انسانی و مردمی با تکیه برحق زیستن در پناه آزادی فردی، عقیده، اندیشه، بیان و قلم توام با به تصویر کشیدن امید به آینده ای روشن به سبک دکتر بختیار است که بیش از پیش خواست جوانان ایران است. 

 

امروزه که ایران بنا بر پیشبینی دقیق دکتر بختیار همچنان در قعر ظلمت است، پرچم این جنبش به سمت روشنایی در انقلاب اخیر «زن، زندگی، آزادی» در دستان شجاع جوانان، زنان و مردان ایران زمین است. ایرانی سبز ، شاد و آزاد که پایه و اساسش جدایی دین از دولت ، حرمت گذاری بر انسان، دموکراسی، آزادی و حکومت مردم بر مردم است.

با چنین ایران وچنین جوانانی، ایران هرگز نخواهد مرد.

عکس از نهضت مقاومت ملی ایران